"Prava nacionalnih manjina – borba protiv diskriminacije"
Naučni skup „Srpsko – hrvatski odnosi: Prava nacionalnih manjina – borba protiv diskriminacije održan je u Golubiću (obrovački), Republika Hrvatska. Skup je realizovan od 19. do 23. avgusta 2013. godine.
Tom prilikom, na poziv predsednika CHDRa Darka Gavrilović, da razgovaraju na temu Hrvatsko-srpskih odnosa, sastali su se naučnici iz Hrvatske, Srbije, Sjedinjenih Američkih Država, Grčke i Poljske.
Skupu su tradicionalno prisustvovali i politički predstavnici hrvatskog naroda u Srbiji (DSHV) i srpskog naroda u Hrvatskoj (SDSS).
Naučnici su bili podeljeni u tri panela:
- Rešavanje problema izbeglica, pridošlica, i nacionalnih manjina kao uslov za miran život
- Nacionalizam kao sredstvo mržnje i predrasuda
- Obrazovanje o Holokaustu kao izvor za učenje o prošlosti za bolju budućnost
Na osnovu prezentovanih radova prisutnih naučnika kao i razgovora političkih predstavnika hrvatskog naroda u Srbiji i srpskog naroda u Hrvatskoj doneseni su sledeći zaključci, koji se odnose na temu skupa ali i na politički život hrvatskog naroda u Srbiji i srpskog naroda u Hrvatskoj. Na generalnoj sesiji, okupljeni naučnici i političari, podržali su odluke koje su donesene na tri panela.
Rešavanje problema izbeglica i nacionalnih manjina i nacionalizam kao sredstvo mržnje i predrasuda
Grupe naučnika koje su se bavile pitanjem zaštite prava nacionalnih manjina i nacionalizmom kao sredstvom mržnje i predrasuda donele su sledeće zajedničke zaključke koji se u izvesnoj meri podudaraju sa inicijativom političkih predstavnika Hrvata u Srbiji i Srba u Hrvatskoj:
- Razvijanje kulture sećanja bazirane na rezervatu biosfere kao primer uspostavljanja prirodnih i kulturnih veza, uključujući prekograničnu saradnju između Hrvatske i Srbije.
- Edukacija vezana za kulturu sećanja i povezivanja ovog vida edukacije sa ostalim vidovima sećanja.
- Da se omogući pravo nacionalnim manjinama da komemoriraju svoje žrtve i da naučna zajednica pruži podršku toj inicijativi u Srbiji i Hrvatskoj.
- Razvijanje instrumenata za primenu ustavnih i zakonskih odredbi o jeziku.
- Sve zakone koji se tiču nacionalnih manjina treba primeniti bez izuzetka, bez odlaganja i bez političkih uslovljavanja.
- Da se zaustavi negativna ratna propaganda i izuzeće istorijske istine u udžbenicima iz istorije – povijesti u Srbiji i Hrvatskoj.
- Insistirati na unapređivanju privrednih odnosa, zajedničkom nastupanju na tržištima, koristiti primere prednosti međusobne saradnje, informisati privrednike iz obe zemlje o prednostima poslovanja u Hrvatskoj i Srbiji, insistirati na saradnji privrednih komora Hrvatske i Srbije.
- Ubrzavanje rešavanja otvorenih bilateralnih pitanja.
- Podrška parlamentarnoj diplomatiji kao vidu fleksibilnije saradnje dve države.
Obrazovanje o Holokaustu
Grupa naučnika koja se bavila pitanjem obrazovanja o Holokaustu istakla je značaj njegovog razvoja i primene u regionu. Okupljeni naučnici smatraju da ovaj vid obrazovanja može da pomogne u podizanju nivoa tolerancije prema manjinskim narodima u regionu kao i u poštovanju digniteta svakog pojedinca. U skladu sa tim, naučnici su zaključili sledeće:
- Koristiti tehnologiju tj. internet kako bismo pristupili sajtovima o Holokaustu koji bi bili posećivani u okviru obrazovanja o Holokaustu. Korisnici bi bila deca svih uzrasta. Insistirati na važnosti svedočanstava kako onih koji su preživeli Holokaust, tako i onih koji su izvršili zločine i o tome svedočili na sudovima.
- Edukacija o validnim podacima o Holokaustu bi trebala postati deo nastavnog plana i programa iz istorije.
- U nastavnom procesu upotrebljavati tekstove, izvore i dokumente, koji su u vezi sa Holokaustom.
- Suočiti se sa tamnom stranom istorije sopstvenog naroda i prevazići je.
- U nastavnom procesu obrazovanja o Holokaustu koristiti pisma kako onih unutar tako i onih izvan geta. Koristiti što više proverenu praksu učenja o Holokaustu na osnovu analize pisama koja su poslata u geto i koja su bila poslata iz njega u spoljni svet, kao i učiti o žrtvama Holokausta koje su doprinele istoriji, nauci i kulturi zemalja u kojima su živele.
- Povezati edukaciju o ljudskim pravima sa edukacijom o Holokaustu kroz nevladine organizacije i njhove edukativne programe.
- Pozvati nastavnike i profesore da učestvuju u anti-rasističkim skupovima i festivalima, na kojima se govori o Holokaustu i preispitivanju osnovnih moralnih pitanja.
- Fokusirati se negovanju tolerancije i društveno-političkim potrebama manjina u gradovima, a većinski narod učiti o toleranciji baziranoj na primeru Holokausta.
- Povezati se sa organizacijama kao što su škole, centri, nevladine organizacije, da bi oformili mrežu koja će podržati napore u prenošenju znanja o Holokaustu, kao i raditi na njegovom povezivanju sa borbom za ljudska prava.
- Razviti edukativne seminare koji će pomoći profesorima da nauče nešto više o Holokaust obrazovanju i obrazovanju o ljudskim pravima.
Politički predstavnici hrvatskog naroda u Srbiji i srpskog naroda u Hrvatskoj dogovorili su se da podrže sledeću političku inicijativu:
- Politički predstavnici Hrvata iz Srbije i Srba iz Hrvatske pozdravljaju napore koje vlade Hrvatske i Srbije čine u pravcu unapređenja međusobnih odnosa.
- Tražimo da kopredsjedatelji Međudržavnog Mešovitog Odbora (MMO) hitno sazovu sednicu ovog tela koje se nije sastajalo već gotovo dve godine
- Tražimo da vlade Hrvatske i Srbije osiguraju mehanizme sprovođenja zaključaka MMO
- Predlažemo da se umesto plenarnog načina rada MMO ubuduće radi tematski, po oblastima manjinske samouprave
- Tražimo od vlada Hrvatske i Srbije da u radna tela koja će se baviti programima prekogranične saradnje ove dve države uključi predstavnike Hrvata iz Srbije i Srba iz Hrvatske.
- Pozivamo predsednike Nikolića i Josipovića da javno osude incidente kojih su, u poslednje vreme, ponovno žrtve Hrvati u Srbiji i Srbi u Hrvatskoj
Naučni radovi sa skupa "Srpsko-hrvatski odnosi: Prava nacionalnih manjina – borba protiv diskriminacije" u PDF formatu:
- Susanne Bleiberg Seperson: Lessons for Living from the Holocaust
- Mario Bara: Kulturna baština Hrvata u Vojvodini-modeli njezine zaštite
- Tomislav Žigmanov: Politike financiranja kulture manjinskih zajednica u Srbiji na primjeru Hrvata u Vojvodini u 2012. godini
- Ljubica Đorđević: Language and Nationalism
- Maria Kavala: Aspects of anti-Semitism in Salonika, during the Nazi Occupation (1941-1944)
- Julija Švonja: Ekonomske i socijalne perspektive srpske nacionalne zajednice nastale pristupanjem Republike Hrvatske u Evropsku uniju
- Jolanta Ambrosewicz-Jacobs: Overcoming Silence. Examples of good practice related to education about the Holocaust in Europe.
- Jovana Krdžavac: Parlamentarna diplomatija između Srbije i Hrvatske kao model za brže rešavanje otvorenih pitanja
- Filip Škiljan: Nacionalne manjine u Hrvatskoj i raspad Jugoslavije
- Stevan Mačković: Holokaust – edukacija o prošlosti, kao uslov boljoj budućnosti na primjeru Subotice
- Davor Pauković: Nacionalna izgradnja u Hrvatskoj: suverenitet između nacionalnog i nadnacionalnog
- Janko Veselinović: Komparacija privrednog zakonodavstva na primeru pravnog regulisanja položaja privrednih, odnosno trgovačkih društava u Republici Srbiji i Republici Hrvatskoj
