5. Međunarodni naučni skup – Golubić 2012

Peti, jubilarni međunarodni naučni skup o srpsko – hrvatskim odnosima održan je od 31.jula do 3. avgusta 2012. godine u Golubiću (Obrovačkom), Republika Hrvatska.

"Hrvatsko-srpski odnosi - rešavanje otvorenih pitanja"

Na petom jublarnom međunarodnom naučnom skupu u Golubiću (obrovačkom), Republika Hrvatska, koji je održan od 31. jula i do 3. avgusta 2012. godine, sastali su se naučnici iz Hrvatske, Srbije, Francuske i Sjedinjenih Američkih Država, kao i politički predstavnici nacionalnih manjina u Hrvatskoj i Srbiji da razgovaraju na temu „Hrvatsko-srpski odnosi; rešavanje otvorenih pitanja“. 

Nakon izlaganja naučnici su doneli zaključke za koje smatraju da su bitni za hrvatsko-srpske odnose. Na prvom mestu, smatraju da u protekle dve godine hrvatsko-srpski odnosi stagniraju. U tom smislu, nedostaju politički podsticaji obe strane koji bi unapredili: građanska, ljudska i manjinska prava. Sa promenom vlasti u Srbiji, a s obzirom, da su na vlast došle stranke koje nemaju pozitivne tekovine u odnosima prema manjinama, da su političke stranke Srba u Hrvatskoj i Hrvata u Srbiji otišle u opoziciju, kao i da u Hrvatskoj je na vlasti koalicija koja ne nalazi prave postupke u vođenju države, a Hrvatska demokratska zajednica se pozicionira ponovo tamo gde je bila pre dolaska Ive Sanadera, teško da se mogu očekivati pozitivni pomaci u rešavanju otvorenih pitanja između Hrvatske i Srbije.

Sve navedeno otežava položaj hrvatske nacionalne zajednice u Vojvodini koja se i dalje suočava sa nedostatkom školskih udžbenika i potenciranjem nacionalnog identiteta Bunjevac od strane države, što direktno vodi ka dezintegraciji hrvaskog nacionalnog identiteta na tom prostoru. Takođe, Srbija bi trebala da izvrši promene izbornog zakona u vezi sa manjinama što bi Hrvatima omogućilo da izjednače svoj politički položaj sa položajem Srba u Hrvatskoj. 

Pomenute promene na političkoj sceni u Hrvatskoj i Srbiji mogle bi da utiču i na pitanje rešavanja privatne svojine i društvenih stanova Srba u Hrvatskoj. Njihove probleme trebalo bi što pre rešiti i to omogućivši Srbima da pod povoljnijim uslovima otkupljuju stanove ili da im se, u slučaju nemogućnosti povratka imovine, daju stanovi adekvatne vrednosti. Prisutni su istaknuli i neophodnost promene na bolje degradirajućeg položaja ljudi kojima su oduzeti stanovi. Tako je zaključeno da je rešavanje pitanja povratka i otkupa stanova i imovine jedno od ključnih pitanja između Hrvatske i Srbije.

Veliki problem u rešavanju otvorenih pitanja predstavlja i česta relativizacija zločina kojom se pokušavaju izjednačiti zločini koji su počinjeni nad žrtvama (civilnim i nevinim stanovništvom) sa zločinima počinjenim nad stradalnicima (učesnicima rata). Takva relativizacija prošlosti služi samo u dnevno-političke svrhe, ona pogoduje medijskom diskursu koji divinizuje devedesete godine prošlog veka, koji je političko-mitološki i nacionalno pristrasan, te samim tim stvara lošu klimu u srpsko-hrvatskim odnosima. Osim nepristrasnih radova iz istorije, politikologije, sociologije i prava, u rad na rešavanju otvorenih pitanja između Hrvatske i Srbije treba uključiti analize proistekle iz demografskih podataka sa popisa u Hrvatskoj i Srbiji pa na osnovu toga analizirati perspektive odnosa dve zemlje.

Zbog svega pomenutog, treba pod svaku cenu izbeći da se u budućnosti instrumentalizuje bilo koja od dve manjine od strane matične države, da se ne slede negativni već pozitivni primeri u rešavanju manjinskih pitanja, da hrvatska naučna zajednica pristupi objektivnom prikazivanju problema Srba u Hrvatskoj i da jednako postupa naučna zajednica u Srbiji u odnosu prema Hrvatima u toj zemlji. Da se na polju nauke i ekonomije koje su također bitan segment opstanka obe zajednice insistira na komparativnim analizama koje će objektivno sagledati položaj dve manjine u susednim zemljama, da se vodi računa o ekonomskom napretku obe zajednice ne samo putem državnih institucija već i u vidu saradnje na međunarodnim projektima koji podstiču uporedni razvoj ekonomije sa jačanjem civilnog društva kroz podsticanje privrede i jačanje obrazovanja. 

Na kraju, naučnici su predložili novim vladama u Hrvatskoj i Srbiji da nastave sa rešavanjem svih otvorenih pitanja između Hrvatske i Srbije, pri tome uvažavajući dostignuta manjinska prava kao i da rade na njihovom unapređenju.

Dr. Milorad Pupovac, predsednik Srpskog narodnog vijeća, potpredsednik Samostalne demokratske srpske stranke i zastupnik u Hrvatskom saboru, Dragan Crnogorac, predsednik Zajedničkog vijeća općina i Petar Kuntić, predsednik Demokratskog saveza Hrvata Vojvodine i Slaven Bačić, predsednik Hrvatskog nacionalnog vijeća u Srbiji sastali su u sklopu skupa Hrvatsko-srpski odnosi i u iscrpnoj raspravi razmijenili mišljenje o položaju Hrvata u Srbiji i položaju Srba u Hrvatskoj, o saradnji Hrvatske i Srbije u pitanjima zaštite manjina i o budućoj saradnji između institucija Srba u Hrvatskoj i Hrvata u Srbiji. 

Kao rezultat te rasprave usvojeni su sljedeći zaključci:

  • pozivaju najviše predstavnike Republike Hrvatske i Republike Srbije da nastave unapređivati odnose i saradnju između dve države te izražavaju spremnost da, kao i dosad, i sami tome doprinesu;
  • zastoj u saradnji Hrvatske i Srbije u pitanjima zaštite prava nacionalnih manjina, posebno Sporazuma o zaštiti prava nacionalnih manjina potrebno je što prije ukloniti i tu saradnju pojačati;
  • imovinsko-pravna pitanja institucija hrvatske zajednice u Srbiji i srpske u Hrvatskoj neophodno je rešiti u što je moguće kraćem roku kako bi imale više pretpostavki za samostalan i uspešan rad. 

Saglasni su da će razvijati međusobnu saradnju i u tom smislu se na zajedničkom sastanku susresti u Zagrebu ove jeseni.

Naučni radovi sa skupa u PDF formatu:

Najnovije: