Srpsko-hrvatski odnosi
Kao faktor regionalne stabilnosti
CHDR u misiji negovanja regionalne saradnje
Srpsko-hrvatski odnosi u 20. veku
Centar za istoriju, demokratiju i pomirenje je održao 15 međunarodnih naučnih skupova „Srpsko-hrvatski odnosi u 20. veku“.
Tradicionalno se ovi skupovi održavaju u Golubiću, opština Obrovac, u Republici Hrvatskoj, krajem avgusta meseca svake godine.
Srpsko -hrvatski odnosi kao imperativ regionalne saradnje
CHDR svojim radom podržava proces regionalne stabilnosti i pomirenja kako na naučnom i kulturnom tako i na političkom nivou.
Šireći mrežu naučnika stvaramo solidnu obrazovnu i naučnu zajednicu koja je spremna da pruži podršku pomenutom procesu.
Sam proces regionalne stabilnosti i pomirenja u okviru srpsko-hrvatskih odnosa uključuje:
- izvinjenja predsednika država za počinjene zločine tokom ratova,
- formiranje međudržavnih poslaničkih grupa koje će podržavati proces pomirenja,
- formiranje komisija koja će se na objektivan način baviti ratovima i čiji će rezultati istraživanja biti obavezujući za države
- jačanje međudržavne saradnje i poverenja na bazi podržavanja projekata koji za jedan od ciljeva imaju jačanje saradnje i uspostavljanje boljih političkih odnosa.
Hrvatsko-srpski odnosi kao jedan od bitnih faktora politike regionalne stabilnosti
Pošto su u procesima stvaranja i raspada jugoslovenskih država jednu od ključnih uloga imali hrvatsko-srpski odnosi, smatrali smo da je neophodno njima posvetiti veću pažnju.
Prvu podršku u svetu politike dobili smo od Janka Veselinovića, prvog predsednika parlamentarne grupe prijateljstva sa Republikom Hrvatskom u Narodnoj skupštini Republike Srbije.
Zašto srpsko-hrvatski odnosi baš u Golubiću?
U prvoj polovini 2008. godine, Janko Veselinović je predložio da se jedan od naših naučnih skupova održi u njegovom rodnom selu Golubić, a da za temu ima hrvatsko-srpske odnose.
Golubić je dalmatinsko selo između Severnog Velebita i kanjona reke Krupe i Zrmanje. Ono pripada opštini Obrovac i Zadarskoj županiji. Prema popisu stanovnika iz 2001. godine, selo je imalo 36 stanovnika. Ruine od kuća, dosta koza i pokoji magarac u hladu, stara škola bez prozora, vrata i struje. To su sve uslovi koje smo zatekli te daleke 2008. godine.
Nepostojanje elementarnih uslova za održavanje skupa u ovom malom dalmatinskom selu, nametalo je potragu za drugim rešenjem.
Najviše zahvaljujući Jankovoj upornosti, a potom i našoj spremnosti da eksperimentišemo sa novim idejama i izazovima, i da u oblast organizacije nučnih skupova uvedemo nešto novo, ipak se pristupilo organizaciji prvog skupa „Srpsko – hrvatski odnosi u 20. veku“ baš u Golubiću.
Tada se po prvi put, u tom povratničkom i od važnih puteva sakrivenom selu, sastalo dvanaest naučnika sa prostora nekadašnje Jugoslavije i iz SAD-a.
Zaključci koji su tada doneseni provejavali su skupovima koji su se nizali narednih petnaest godina i to prvenstveno zbog moralno neprihvatljivih oscilacija u unapređenju hrvatsko-srpskih odnosa.
"Srpsko-hrvatski odnosi" 15 godina kasnije
15 godina kasnije, ovo selo broji preko 100 stanovnika a zahvaljujući našim naučnim skupovima, obnovljena je mesna osnovna škola.
Sastavni deo svakog našeg naučnog skupa je otvorena sesija za lokalno stanovništvo i medije.
Na osnovu velikog broja tematskih predavanja iz oblasti turizma i agroekonomije podstiče se povratak izbeglih lica i održivi razvoj na severu Dalmacije.
Naši skupovi su postali mesto saradnje srpskih i hrvatskih političara, naučnika i predstavnika manjinskih zajednica, kao i mesto razmene ideja.
Kao jedan od ključnih pokazatelja da radimo pravu stvar i da naši napori i posle 15 godina nisu uzaludni je potpisana deklaracija o saradnji. Naime, na skupu „Srpsko-hrvatski odnosi u 20. veku“ održanom u avgustu 2022. godine, parafirana je deklaracija o saradnji Srba u Hrvatskoj i Hrvata u Srbiji. Deklaraciju su parafirali Tomislav Žigmanov predsednik Demokratskog saveza Hrvata Vojvodine i Milorad Pupovac, predsednik Samostalne demokratske srpske stranke u Hrvatskoj.
Održani skupovi o hrvatsko-srpskim odnosima imaju zadatak da povežu i jačaju sledeće strukture:
- snažiti veze naučne zajednice dve države podsticanjem tema koje su relevantne za srpsko – hrvatske odnose;
- osim naučnih radova koji se bave političkom istorijom dva naroda podsticati pisanje naučnih radova koji su vezani za razvoj ekonomije (agroekonomija, ruralni turizam…) i njihovu prezentaciju lokalnom stanovništvu što doprinosi održivom razvoju na području održavanja skupova;
- uspostaviti komunikaciju i saradnju naučnika i političara kada je reč o unapređenju srpsko – hrvatskih odnosa;
- davati podršku političkim akterima koji podržavaju politiku pomirenja. U skladu s tim uspostaviti saradnju između srpskih i hrvatskih stranaka koje predstavljaju te nacionalne zajednice u Hrvatskoj i Srbiji;
Uz podršku lokalnih organa vlasti koji su dobro osetili značaj ovih skupova po unapređenje međuetničkih odnosa, “Srpsko – hrvatski odnosi u 20.veku” su postali politički i društveno primenjivi od lokalne zajednice do međudržavnog nivoa.
U skladu s tim, osnovana je u Golubiću sestrinska nevladina organizacija Udruga za povijest, suradnju i pomirenje (AHCR).
Naš koordinisani rad omogućava lakše pripreme skupova. Ostvarivanje ultimativne ideje se približilo svom maksimumu – uspostaviti čvrstu vezu između naučnika i političara na svim nivoima u cilju sprovođenja politike pomirenja i normalizacije suživota od lokalnog do međudržavnog nivoa.
U organizaciji ovih skupova nesebičnu podršku pružaju nam Samostalna demokratska srpska stranka i Demokratski savez Hrvata u Vojvodini.
Uz nas su i lokalni organi vlasti u Obrovcu te Savjeta za nacionalne manjine Republike Hrvatske.
Podršku izvesnom broju skupova skupova pružili su: Komesarijat za izbeglice i migracije Republika Srbija, Fond za izbegla, raseljena lica i za saradnju sa Srbima u regionu, Hrvatsko nacionalno vijeće, Uprava za saradnju sa dijasporom i Srbima u regionu, Balkan Trust for Democracy i Institute for Historical Justice and Reconciliation.
CHDR letnja škola: „Zaštita identiteta i Holokaust“
U avgustu 2014. godine, u Golubiću (Obrovačkom) u Republici Hrvatskoj, u organizaciji Centra za istoriju, demokratiju i pomirenje održana je letnja škola za studente iz Hrvatske i Srbije.
Srpsko-hrvatski odnosi u 20. veku: Zaštita identiteta – Golubić 2014
Sedmi, međunarodni naučni skup „Srpsko – hrvatski odnosi u 20. veku – zaštita identiteta“ održan je u Golubiću (Obrovac) u Republici Hrvatskoj, od 22. do 27. avgusta 2014. godine u organizaciji Centra za istoriju, demokratiju i pomirenje iz Novog Sada i Udruge za povjest, suradnju i pomirenje iz Obrovca.
Srpsko-hrvatski odnosi: Prava nacionalnih manjina – borba protiv diskriminacije – Golubić 2013
Šesti međunarodni naučni skupu u Golubiću (obrovački), Republika Hrvatska, održan je od 19 do 23. avgusta 2013. godine, u organizaciji Centra za istoriju, demokratiju i pomirenje. Na skupu su se sastali naučnici iz Hrvatske, Srbije, Sjedinjenih Američkih Država, Grčke i Poljske kao i politički predstavnici hrvatskog naroda u Srbiji i srpskog naroda u Hrvatskoj.
Hrvatsko-srpski odnosi: Rešavanje otvorenih pitanja – Golubić 2012
Peti, jubilarni međunarodni naučni skup o srpsko – hrvatskim odnosima održan je od 31. jula do 3. avgusta 2012. godine u Golubiću (Obrovačkom), Republika Hrvatska.
Srpsko – hrvatski odnosi: Dvadeset godina posle rata u Hrvatskoj – Golubić 2011
U Golubiću (Hrvatska) je od 23. do 25. avgusta 2011. godine u organizaciji Centra za istoriju, demokratiju i pomirenje (CHDR) održan sad već tradicionalni 4 po redu naučni skup „Srpsko – hrvatski odnosi : Dvadeset godina posle rata u Hrvatskoj“
Hrvatsko – srpski odnosi u 20. veku: Politička i kulturna saradnja – Golubić 2010
Naučni skup je održan od 22. do 25. avgusta 2010. godine u obnovljenoj seoskoj školi u Golubiću i Zadru. Ovaj naučni skup su zajedničkim radom organizovali Centar za istoriju, demokratiju i pomirenje – Novi Sad, Udruga za povijest, suradnju i pomirenje (AHCR) – Obrovac, Balkan Trust for Democracy, Beograd i Grad Obrovac, uz pomoć velikog broja donatora.
